Titel: Institutie
Auteur: Johannes Calvijn
Calvijn schreef met zijn Institutie een meesterwerk voor leer en vroomheid. Voor hem
bestond tussen deze twee geen tegenstelling. Het draait hem om de leer en het gaat
hem om de vroomheid. De ondertitel van de Institutie zegt het zo: ‘Het is een werk dat
vrijwel de gehele hoofdsom van de vroomheid bevat, alsook al wat in de heilsleer
gekend moet worden.’
Het werk zet in met de stelling ‘dat de hoofdsom van onze wijsheid, die slechts voor
een ware en grondige wijsheid moet gehouden worden, bestaat uit twee delen: de
kennis van God en van onszelf.’ Hiermee is Calvijn meteen getypeerd. Hij is een
Schriftuurlijk en bevindelijk theoloog. Zijn geschrift is een vroomheidsgeschrift, waarbij
de bevinding voor anker gaat in de zekere beloften van het Evangelie. Zondekennis
onder wet en Evangelie leidt uit naar Christus, Wiens gerechtigheid ons door het
geloof wordt toegerekend. Tegelijk met de rechtvaardiging ontspringt aan de
geloofsvereniging met Christus de heiliging.
Calvijn begint de Institutie met een open brief aan koning Frans I. Daarin toont hij aan
dat de Reformatie geen revolutionaire beweging is, maar voortkomt uit vrome eerbied
en liefde voor de heilsleer. Het boek is verder verdeeld over 80 hoofdstukken in vier
delen. Calvijn wil de Institutie ook een hulpmiddel bij het Bijbellezen laten zijn. Hij heeft
een elitaire vorm van schrijven, wat het lezen niet altijd gemakkelijk maakt, maar wel
heel boeiend. Meesterlijk is zijn hoofdstuk over de rechtvaardigmaking, de christelijke
vrijheid, het gebed, de overdenking van het toekomende leven. Tussendoor strijdt hij
tegen Rome, de Dopersen en de Libertijnen. Calvijn heeft een duidelijke gerichtheid
op de vroege Kerkvaders, waaronder Augustinus een bijzondere plaats inneemt. In
heel het boek geeft hij blijk van een bijzondere studiezin.
De Institutie heeft een eigenheid waarbij de opzet van de geloofsleer, die erin
verwoord wordt, een andere is dan we gewend zijn vanuit onze Heidelbergse
Catechismus. De orde hiervan is ons bekend: het is de trits geloof – gebod – gebed.
Maar in de Institutie heeft bijvoorbeeld het gebed zijn plaats in het kader van de
rechtvaardigmaking door het geloof, omdat het een geloofszaak is, gaat de bespreking
van de tien geboden als de heiliging van het leven vooraf aan die van de
rechtvaardiging, dit in de orde in het Oude Testament van de wet en de belofte van het
Nieuwe Verbond, terwijl de leer van de genadige verkiezing geen onderdeel is van de
behandeling van de leer over de kerk, maar aan het einde van boek III komt, het boek
van 'De wijze waarop wij deel krijgen aan de genade van Christus, welke vruchten
daaruit voor ons voortkomen en wat dit in ons uitwerkt', waardoor haar genadekarakter
te meer uitblinkt. Een vooraanstaand theoloog heeft eens opgemerkt 'dat Calvijn de
verkiezing aan het eind van boek III van de Institutie niet als climax behandelt, maar
om het menselijke causale denken een halt toe te roepen’, en zo is er meer. Anders
gezegd: je vindt bij hem niet zozeer het leggen van een dogmatisch verband van
oorzaak en gevolg, maar meer het volgen van een spontane Schriftuurlijke denkwijze.
Heeft Calvijn dan zomaar lukraak zijn werk de opzet gegeven die we erin
tegenkomen? Dat allerminst, de lezer komt juist de vanzelfsprekende manier van
denken tegen die we terugvinden in de openbaring van de Heilige Schrift zelf. Het
onderlinge verband van de voorkomende geloofswaarheden is ongedwongen en
verfrissend, en er is bij een juiste lezing weinig dat vragen oproept naar een ordelijker
wijze van denken.
De oude vertaling van professor Sizoo heeft de kerk lange tijd een grote dienst
bewezen. Vandaag de dag hebben we in de vertaling van dr. De Niet een
toegankelijker vertaling. Overtuig u zelf.
De nieuwe cursus van dr. De Niet is verdeeld over 32 lessen met 1804 vragen, de oude cursus van
prof. Sizoo heeft ook 32 lessen, maar 1923 vragen.
Voor beide curussen geldt dezelfde prijs. De prijs voor de digitale versie is € 119,00
, exclusief
begeleiding
. U ontvangt naar keuze óf een cd óf een usb-stick met de lessen, of u krijgt de lessen in
één keer via de mail toegestuurd.
De prijs voor de schriftelijke cursus is € 129,00
, exclusief begeleiding
. U krijgt een map met
uitwerkpapier.
Wilt u begeleiding bij de cursus? Dit is mogelijk voor € 80,00 erbij. U stuurt dan de digitale lessen per e-
mail naar uw begeleider. De schriftelijke lessen stuurt u over de post naar uw begeleider, de
postzegelkosten zijn voor de cursist.
De oude cursus (Sizoo) is van de hand van J.J. Stam MA en ds. M. van der Sluijs, en de nieuwe (De
Niet) is samengesteld door dhr. P.S. Maljaars.
Wij kunnen u deze boeken (2 delen) leveren in samenwerking met boekhandel “Goedeboeken” voor
€ 184,50 inclusief verzendkosten.
let op: beschikbaar in de
nieuwe versie van dr. De
Niet en in de oude versie
van prof. Sizoo